Ինչպես ամեն շաբաթ օր, Լեհահայոց գանձարանն իր դռներն էր բացել այցելուների առջև, սակայն հունիսի 15-ը առանձնահատուկ օր էր, քանի որ պարոն Թոմաշ Կուբա Կոզլովսկին Պատմության հետ հանդիպման տնից Լեհահայերի մշակույթի և ժառանգության հիմնադրամի կենտրոնակայան էր հրավիրել Պատմական զբոսանքների վաղեմի սիրահարների երկու խումբ՝ Պատմության հետ հանդիպման տնից Վարշավայի կրեսերի նախաձեռնության: Պատմության հետ հանդիպման գլխավոր թեման այս անգամ լեհահայերն էին։ Հիմնադրամի կողմից հրավիրված Հայկական գանձարանում հանդիպման հատուկ հյուրն էր Գդանսկի հայկական հյուսիսային ծխի քահանան և Ստանիսլավովի Տիրամոր հրաշագործ պատկերի խնամակալ Ցեզարի Աննուսևիչը։ Ստանիսլավովի Ողորմած Տիրամոր սրբավայրը գտնվում է Սուրբ Պետրոս և Պողոս եկեղեցում, Գդանսկի Նա Ժաբիմ Կրուկու փողոցում: Կուբա Կոզլովսկու ծավալուն ներածությունից հետո հյուրերին նախ ցուցադրեցին թանգարանի ցուցադրությունը՝ Լեհահայերի գանձարանը, ապա, նստելով երկրորդ սենյակում, նրանք հնարավորություն ունեցան լսելու հայր Ցեզարի Աննուսևիչի պատմությունը Ստանիսլավովի հրաշագործ պատկերի ճակատագրի և Պետրոս և Պողոս եկեղեցու պատմության մասին: Սա վերջը չէր, քանի որ նրանք նաև հնարավորություն ունեցան դիտելու արխիվային կարճամետրաժ ֆիլմեր և լուսանկարներ պապական թագերով այս հրաշագործ պատկերի թագադրումից, որը տեղի է ունեցել 87 տարի առաջ՝ 1937 թվականի մայիսի 30-ին Ստանիսլավովում։ Հայր Աննուսևիչը մեր հյուրերին նվիրեց գրքույկներ և մեդալիոններ, որոնք Ստանիսլավովի վերջին ծխական քահանայի՝ վերապատվելի Կաժիմիեժ Ֆիլիպյակի ջանքերով փրկվեցին և 2-րդ համաշխարհային պատերազմից հետո հայտնվցին Գդանսկի եկեղեցում: Հյուրերը դիտեցին նաև մեր «Հիշողությունների ճամպրուկ. Զախարիաշ Գրեգորովիչ (1884-1961)» ժամանակավոր ցուցադրությունը։ Տարբեր մանրուքների վերաբերյալ հարցերը վերջ չունեին, հետաքրքրվողները ստացան Հին ու Նոր քաղաքում հայկական արահետով զբոսանքի քարտեզներ, Հին Պովոնզկի գերեզմանատան հատակագծերը՝ նշված հայկական շիրիմներով, և էջանիշեր՝ հայերեն այբուբենով։ Այս շաբաթ օրը չափազանց լարված էր, քանի որ առաջին հյուրերը եկան 11:00-ը դեռ չլարացած, իսկ վերջիններին հրաժեշտ տվեցինք ժամը 18:00-ի սահմաններում: Հուսով եմ, որ բոլորը գոհ ու տպավորություններով լեցուն հեռացան, շատերը խոստացան կրկին այցելել իրենց մտերիմների հետ։
մոտ․, լուս.՝ Մոնիկա Ագոպսովիչ, Վլադիսլավ Դենցա
