Tom 4. Pomniki dziejowe Ormian polskich
Symeon Lehacy – urodzony ok. 1584 r. w Zamościu w rodzinie ormiańskiej, przybyłej do Polski z Kaffy na Krymie. Kopista ksiąg, śpiewak kościelny, kleryk, podróżnik, nauczyciel, literat. W wieku lat 24 wyruszył w pielgrzymkę do miejsc świętych chrześcijaństwa. Podróż trwała 12 lat.
Hripsime Mamikonyan – tłumaczka Notatek – w streszczeniu m. in. pisze tak: Podstawowego materiału biograficznego dostarcza jego główne dzieło – Zapiski podróżne. Zawarł w nim swoją autobiografię i cenne informacje na temat krajów, które zwiedził. Warto podkreślić fakt, że autor w sposób szczególny interesował się Ormianami i szczegółowo opisywał ich życie. Zazwyczaj podawał konkretną liczbę ormiańskich domów we wszystkich miejscach, gdzie był. Symeon pragnął przysporzyć rozrywki czytelnikom zainteresowanym odległymi krajami. Jednak podstawowym jego celem było dostarczenie informacji tym, którzy, tak jak on, będą podróżować po świecie. Zamierzał stworzyć poradnik dla ormiańskich pielgrzymów po miejscach świętych. Jest to jedno z nielicznych dzieł w serii literatury pielgrzymkowej napisanych z perspektywy człowieka Wschodu.
Rozmowa z Hripsime Mamikonyan, którą przeprowadził Andrzej Gliński ukazała się 53 numerze Awedisu https://ormianie.pl/files/53_Awedis.pdf pod tytułem Marco Polo z Zamościa.
Wydawcą jest Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich w Warszawie oraz Księgarnia Akademicka w Krakowie.
Publikacje do nabycia w:
Księgarni Akademickiej w Krakowie https://akademicka.com.pl/
W planie jest jeszcze: tom 5 – Podróż do Polski i innych krajów, w których żyją wygnańcy z miasta Ani autorstwa Minasa Bżyszkianca oraz tom 6 – Nowy Aliszan.
Opis projektu, autorstwa Moniki Agopsowicz, jest opublikowany w 5 numerze czasopisma Lehahayer (2018), s. 291.