AKTUALNOŚCI

W najbliższy poniedziałek, to jest 25 stycznia 2021 roku o godzinie 17, Ośrodek Badań na Kulturą Ormiańską w Polsce zaprasza na kolejne spotkanie z cyklu „Moja Armenia, moi Ormianie”. Tym razem gościem Ośrodka będzie Witold Repetowicz. Tematy rozmowy to zarówno aktualna sytuacja Armenii po ostatniej wojnie o Arcach w 2020 roku, jak też losy Ormian i ich kultury na ziemiach dziś należących do Turcji, dziś zamieszkałych przez ludność muzułmańską, na których przed 1915 rokiem bujnie rozwijało się życie ormiańskie. Witold Repetowicz to zarówno wytrawny analityk zagadnień bezpieczeństwa oraz przemian demograficznych i politycznych na Bliskim Wschodzie i w Afryce, jak też reporter relacjonujący dramatyczne wydarzenia w tych regionach. Jego publikacje o Kurdach, Iraku i Syrii powstały na bazie naocznych obserwacji rozgrywających się tam konfliktów. W tym roku przypadła mu trudna rola relacjonowania polskim czytelnikom tragedii Arcachu. Rozmowę z Witoldem Repetowiczem będzie można śledzić na koncie FB oraz Youtube Ośrodka Badań na Kulturą Ormiańską w Polsce:

https://www.facebook.com/armenopolonia
https://www.youtube.com/channel/UCwFFez5QkG2KKZB9b3_L_YQ
http://pau.krakow.pl/index.php/pl/platforma-wymiany-naukowej-pau
Ośrodek Badań na Kulturą Ormiańską w Polsce serdecznie zaprasza.

Jak już informowaliśmy, 5 stycznia 2021 z naszej ormiańskiej społeczności odszedł do Pana Tomasz Wartanowicz, a jego pogrzeb miał odbyć się 22 stycznia. Uroczystość – z powodów rodzinnych została przeniesiona na piątek, 19 lutego 2021 roku, g. 14.00 – DOM POGRZEBOWY NA CMENTARZU KOMUNALNYM PÓŁNOCNYM SALA A. 

Właśnie ukazała się obszerna publikacja dr. Tomasza Krzyżowskiego pt. Archidiecezja lwowska obrządku ormiańskokatolickiego w latach 1902-1938. Jak przedstawił ją dr hab. Andrzej A. Zięba: Kościół ormiańskokatolicki w Polsce pod kierownictwem arcybpa Józefa Teodorowicza przeżył w pierwszych czterech dziesięcioleciach XX wieku odrodzenie. Pierwsze w jego dziejach media (czasopisma, audycje radiowe), renesans organizacji świeckich wiernych w nowoczesnej formie, wspaniała katedra, w której sacrum uzyskało niezwykłą kreację artystyczną, odnowienie kontaktów z macierzystą wspólnotą ormiańskich katolików w innych krajach, plany misyjne i wizja posłannictwa w społeczeństwie Polski i wobec Armenii – to niezaprzeczalne osiągnięcia, które mogły przynieść dobro w różnych wymiarach, narodowym ormiańskim i religijnym katolickim oraz ekumenicznym. Jak wiemy, tak się nie stało z powodu hekatomby, jaką Kościół ten i jego wierni doświadczyli w trakcie i w wyniku drugiej wojny światowej. Powszechnie przypisywano te osiągnięcia arcypasterzowi, człowiekowi o wielkiej osobowości i prestiżu przekraczającego granice konfesyjne. I bez wątpienia to był Kościół odnowiony przez niego, ale nie samotnie. Książka Tomasza Krzyżowskiego uzupełnia naszą wiedzę o źródłach i kierunkach odrodzenia, pokazując jak działały struktury tego Kościoła, jego instytucje, kapłani, zakon żeński, wierni. Autor okazał wielki kunszt w poznawaniu i analizie źródeł. Stworzył rzetelną, bogatą w dane, dobrze skomponowaną monografię. Jest to wierna historiograficzna rekonstrukcja procesu budowy łączącej mistyczne z ludzkim, której drugi z tych wątków przerwała nieubłagana Historia.
Bogato ilustrowaną książkę liczącą ponad 700 stron wydał krakowski Ośrodek Badań nad Kulturą Ormiańską w Polsce jako trzeci tom z serii “Biblioteka Lehahayer”. Publikację do druku przygotowała Księgarnia Akademicka, a współfinansowała jej wydanie Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich z dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. W sprawie nabycia książki proszę zwracać się do Księgarni Akademickiej: https://akademicka.com.pl/.

Fundacja Rozwoju i Wspierania Studiów Ormiańskich „Aniw”, działająca na Białorusi, odnowiła swoją stronę internetową https://www.aniv.fund/. Oprócz podstawowych informacji o fundacji, odwiedzający tę stronę mogą zapoznać się z planowanymi działaniami oraz przeczytać najświeższe informacje z dziedziny armenistyki. Najważniejszym działem serwisu jest Biblioteka, w której można znaleźć książki wydane przez Fundację „Aniw”, artykuły naukowe i inne materiały z zakresu armenistyki, a także przydatne linki do tematycznych zasobów elektronicznych. Na stronie znajduje się także Archiwum Magazynu „ANIW”.
Wśród zaprezentowanych ostatnio materiałów, ukazała się mapa “Ormianie na ziemiach Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w XIV-XVIII wiekach”, wydana staraniem i przy współpracy Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich.
Strona Fundacji jest dostępna w trzech językach: ormiańskim, angielskim i rosyjskim.

Dziękujemy dr Aleksandrze Ziółkowskiej-Boehm, autorce książki „Lepszy dzień nie przyszedł już”, w której pisze o losach rodziny Wartanowiczów, w tym o śp. Tomaszu Wartanowiczu, za nadesłanie wspomnieniowego tekstu:
Dr Tomasz Wartanowicz – wieloletni pracownik naukowy Politechniki Warszawskiej w Instytucie Techniki Cieplnej, był synem Józefa i Stanisławy (Stachny) z domu Lewandowskiej. Urodził się we Lwowie.
Ojciec Tomasza, Józef Wartanowicz w rodzinnym majątku w Dźwiniaczu prowadził winnice i sady, udzielał się społecznie, był prezesem Komisji Ogrodniczo-Sadowniczej Lwowskiej Izby Rolniczej, członkiem Kuratorium Państwowej Szkoły Ogrodniczej w Zaleszczykach. Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej dostał powołanie do wojska i w stopniu kapitana Wojska Polskiego odbył kampanię wrześniową, z której wrócił do Zaleszczyk, gdzie przebywała żona z małym Tomkiem.
Zamieszkali w pensjonacie pani Sokołowej, ale niebawem władze sowieckie nakazały im opuścić Zaleszczyki. Józef z rodziną przeniósł się do Stanisławowa.
Kiedy 12 września 1941 roku do Stanisławowa wkroczyły wojska niemieckie, Józef włączył się w działalność podziemną. Miesiąc później przyszło Gestapo, zrobiono rewizję zakończoną zabraniem Józefa i Stachny na przesłuchanie.
Tomek, gdy w czasie rewizji rozsypały się rodzinne fotografie, ukląkł i zaczął je przeglądać. Gdy zobaczył zdjęcie ojca w mundurze oficerskim, ukradkiem schował je do kieszeni. Jakby rozumiał, że ważne jest, aby jej nie znaleziono. Jeden z Niemców widząc co robi, z rozmachem kopnął chłopca w plecy. Rodzice byli już zabrani na Gestapo, zapłakana babcia zajęła się wnukiem. Tomasz na zawsze zapamiętał, jak leżał na podłodze, długo nie mogąc złapać oddechu.
czytaj dalej…

5 stycznia 2021 z naszej ormiańskiej społeczności odszedł do Pana Tomasz Wartanowicz.
Nabożeństwo żałobne odbędzie się w piątek, 22 stycznia 2021 o godzinie 14:00 w Domu Pogrzebowym na Cmentarzu Komunalnym Północnym (Wólka Węglowa) sala “A”, po którym nastąpi wyprowadzenie urny na cmentarz miejscowy do grobu rodzinnego.

Tomasz Wartanowicz urodził się we Lwowie. Po śmierci ojca, Józefa, w 1942 roku, wyjechał z matką do centralnej Polski. Jak wspominał w książce-albumie “Ormiańska Warszawa”: “Przez pamięć o ojcu, gorliwym Ormianinie, moja mama i babka, pomimo tego, że nie były Ormiankami, od najmłodszych lat uświadamiały mnie o pochodzeniu ormiańskim i zasługach ojca i w ogóle Ormian dla Polski. Efektem tej edukacji było i jest poczucie że jestem dumny z mego ormiańskiego rodowodu“. Był doktorem nauk fizycznych, pracownikiem naukowym Politechniki Warszawskiej w Instytucie Techniki Cieplnej. Zmarł 5 stycznia 2021 roku w Warszawie.
Regularnie uczestniczył w naszych uroczystościach i spotkaniach, mszach ormiańskokatolickich; na ostatniej był 11 października 2020 roku. Zawsze uprzejmy i miły, żywo interesujący się sprawami naszej społeczności. Ter wohormia.

fot. Sławomir Kubala (“Ormiańska Warszawa”)

“Ormianie polscy, Ormianie kieleccy”, to 15-minutowy film opublikowany na YouTubie a opracowany przez dr. Pawła Grzesika z Muzeum Narodowego w Kielcach, które w dobie pandemii przeniosło swoje działania do internetu. Autor filmu przybliża historię Armenii, opowiada o historii Ormian w Polsce, zabytkach kultury w zbiorach kieleckiego Muzeum oraz przywołuje postaci Ormian związanych z Kielcami.