AKTUALNOŚCI

10 lipca 2025 r. odszedł do Pana polski Ormianin z rodu Zarugiewiczów, wnuk Grzegorza Zarugiewicza. Cześć Jego pamięci.

Drodzy Czytelnicy!

Wielką radość przyniósł wiernym Kościoła katolickiego obrządku ormiańskiego początek czerwca. A to za sprawą historycznej wizyty Katolikosa-Patriarchy Raphaëla Bedrosa XXI Minassiana, który przez trzy dni przebywał w Polsce, odwiedzając m.in. Warszawę i Gliwice. Oprócz relacji z tych wydarzeń, polecamy szczególnej uwadze wywiad, jakiego Patriarcha udzielił w tym czasie „Awedisowi”, opowiadając m.in. o obchodzonym w Rzymie z udziałem papieża Leona XIV Jubileuszu Kościołów wschodnich.

Wiele miejsca w tym numerze poświęcamy również ważnym dla Ormian rocznicom. Z jednej strony tym związanym z bolesną historią narodu ormiańskiego, a zatem 110. rocznicy ludobójstwa Ormian rozpętanego w 1915 r. w Imperium Osmańskim i 20. Rocznicy uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej potępiającej tę turecką zbrodnię, a także 120. rocznicy rzezi Ormian w Baku.

Z drugiej strony nie zapominamy też o radosnych jubileuszach związanych z najnowszymi dziejami Ormian w Polsce, czyli: 35-leciu Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego, 50-leciu posługi kapłańskiej ks. prałata Cezarego Annusewicza, proboszcza ormiańskokatolickiej parafii północnej, czy 10. już
Ogólnopolskiej Pielgrzymce Ormian na Świętą Górę Polanowską.

Dodajmy jeszcze, że dr Witold Repetowicz kontynuuje cykl poświęcony relacjom Armenii z sąsiadami, tym razem prezentując mniej oczywistą jego odsłonę, poświęconą historii stosunków ormiańsko-kurdyjskich, na które również cień kładzie historia rzezi Ormian, ale w których oba narody znajdują także wspólne interesy.

Mamy nadzieję, że tak skomponowany cokwartalny przegląd wieści z ormiańskiego świata okaże się interesującą lekturą. Zostawiamy z nią Państwa, życząc jednocześnie udanych wakacji!

Aktualny numer Awedisu: www.awedis.ormianie.pl

Redakcja

„ZAGINIONY, ODNALEZIONY, UKRYTY…”, to tytuł filmu dokumentalnego, którego pokaz premierowy odbył się w czwartek, 3 lipca, w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie. „Zaginiony, odnaleziony, ukryty…”, w reżyserii Vahrama Mkhitaryana powstał z inicjatywy Fundacja Mlecznego Brata, we współpracy z Cinema Foundation of Аrmenia Հայաստանի կինոյի հիմնադրամ. Film poświęcony jest XII-wiecznemu Ewangeliarzowi ze Skewry.
Serdecznie dziękujemy za niezwykle piękny i symboliczny pokaz przedpremierowy w Pałacu Rzeczypospolitej, zorganizowany przez Bibliotekę Narodową oraz Fundacja Mlecznego Brata.

Jak powiedział reżyser: Trudno jest stworzyć film biograficzny — a jeszcze trudniej, gdy dotyczy on czegoś lub kogoś, kto ma 825 lat. To oczywiste, że w tak długiej historii niektóre fragmenty zaginęły, inne zaś zatarł czas. Część z nich staraliśmy się odtworzyć i uzupełnić. W efekcie powstał nietypowy dokument – kolofon.
Nasza podróż nie była łatwa. W trakcie zdjęć świat zmagał się z pandemią, wojną w Górskim Karabachu, na Bliskim Wschodzie i w Ukrainie. Do niektórych miejsc i ludzi nie udało nam się dotrzeć. Mimo to film został ukończony. To daje nadzieję, że trudności są tymczasowe i że istnieją wartości, które trwają mimo wszelkich tragedii.
Wspólne wartości, niezależne od podziałów — ten film to nasz mały manifest przynależności do europejskiej rodziny. Nie zawsze zgodnej, ale jednak wspólnoty. Pamiętajmy: Europa nie kończy się na Ukrainie, Gruzji czy Armenii. Tam się ona zaczyna.
Dziękujemy wszystkim, którzy pomogli naszej ekipie — wspaniałym profesorom, którzy rozmawiali z nami w wielu językach, oraz wszystkim instytucjom po stronie polskiej i ormiańskiej.

https://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=1270828

Poezja poświęcona ludobójstwu Ormian.

Wczoraj do zbiorów Archiwum Fundacji otrzymaliśmy już wcześniej anonsowaną, nową pozycję książkową, dotarła do Polski aż z południowej półkuli. Jest to zbiór poezji Gustavo Fernando Sterczeka, Argentyńczyka polskiego pochodzenia – wiersze poświęcone ludobójstwu Ormian, wydane w jęz. hiszpańskim.
Z Argentyny przyniósł ją pan Leonardo Meshedjian, a dostał tę książkę od swojego przyjaciela, dziennikarza z Buenos Aires – Ormianina Eduardo Ekozaliana. Eduardo Ekozalian zbiera wszystko co ormiańskie, dlatego dla niego przekazano egzemplarz naszej „Ormiańskiej Polski”, w ten sposób trafi ona do Ameryki Południowej!

24 czerwca w Muzeum Ludobójstwa Ormian w Erywaniu, dr Witold Repetowicz został uhonorowany medalem im. R. Lemkina. W Erywaniu z okazji 125 rocznicy urodzin Rafała Lemkina obyło się seminarium z udziałem dr. W. Repetowicza – dziennikarza, wykładowcy i znanego komentatora spraw politycznych dot. regionu Bliskiego Wschodu. Rafał Lemkin, prawnik polski pochodzenia żydowskiego, postać bardzo ważna dla sprawy Ormian, w 1948 po wieloletnich badaniach, doprowadził do zatwierdzenia pojęcia Ludobójstwo Ormian w odniesieniu do wydarzeń z 1915 roku na terenie Państwa Osmańskiego

8 czerwca Goście wraz z polskimi przewodnikami wyruszyli w podróż na południe Polski. Jednym z celów wizyty była parafia ormiańskokatolicka pw. św. Grzegorza Oświeciela w Gliwicach, gdzie przed kościołem pw. Świętej Trójcy, będącym jednocześnie Sanktuarium Matki Bożej Łysieckiej, powitała ich wspólnota wiernych. Prezes Związku Ormian w Polsce, Anna Olszańska, oraz Maria Staszałek z rodziny Augustynowiczów, uroczyście przywitały Patriarchę tradycyjnym kołaczem Ormian polskich, przygotowanym przez Romanę Obrocką.

Zakończył się 12. Międzynarodowy Konkurs Wokalny im. Stanisława Moniuszki, organizowany przez Teatr Wielki – Operę Narodową w Warszawie, założony w 1992 roku przez Marię Fołtyn – gwiazdę scen operowych, propagatorkę twórczości Stanisława Moniuszki.

Konkurs organizowany jest co trzy lata, w 2025 roku trwał w dniach 2–7 czerwca, wśród 85. uczestników z 28 krajów udział w konkursie wzięło dwoje przedstawicieli Armenii i to z ogromnym powodzeniem! Aksel Daveyan – baryton zajął zaszczytne drugie miejsce, a Arpi Sinanyan – sopran znalazła się w pierwszej dziesiątce z miejscem ósmym.
Gratulujemy ormiańskim artystom i życzymy sukcesów w dalszej artystycznej drodze.