AKTUALNOŚCI

Msza święta w obrządku ormiańskim o godz. 9.00
w kościele pokamedulskim na warszawskich Bielanach, ul. Dewajtis 5.
Będzie to msza św. dziękczynna za wybór abpa Rafaela Minassiana
na katolikosa-patriarchę Ormian katolików (więcej na www.ordynariat.ormianie.pl)
oraz w 29. rocznicę śmierci ks. Kazimierza Filipiaka.

Z całego serca zapraszam w najbliższą niedzielę na Bielany
Z serdeczną pamięcią w modlitwie ks. Józef Naumowicz

W dniu 23 września 2021 r. Arcybiskup Rafael Minassian,
dotychczasowy Ordynariusza Ormiańskiego Kościoła Katolickiego dla Armenii, Gruzji, Rosji i Europy Wschodniej, został przez Święty Synod Katolickiego Kościoła Ormiańskiego wybrany nowym
katolikosem-patriarchą Cylicji dla Ormian katolików i przyjął imię
Rafael Bedros XXI (pol. Rafał Piotr XXI).

Więcej informacji: Ordynariat.

Instytut Piramowicza zaprasza na otwarty pokaz filmu Ormianie we Wrocławiu
23 września (czwartek godzina 18:00)
w Centrum na Przedmieściu przy ul. gen. Prądzyńskiego 39A .
Film edukacyjno-dokumentalny pt. Ormianie we Wrocławiu realizowany przez Instytut Piramowicza jest finansowany w ramach zadania TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I DIALOG WARTOŚCIĄ LOKALNEJ WSPÓLNOTY WROCŁAWIAN 2021- ze środków Gminy Wrocław

Konferencja Naukowa „KAUKAZ – PRZESZŁOŚĆ – TERAŹNIEJSZOŚĆ – PRZYSZŁOŚĆ”
21-22 października 2021 r.

Uniwersytet Rzeszowski zaprasza wszystkich zainteresowanych problematyką kaukaską do Rzeszowa na
10. Międzynarodową Konferencję Naukową „KAUKAZ – PRZESZŁOŚĆ – TERAŹNIEJSZOŚĆ – PRZYSZŁOŚĆ”, która odbędzie się w dniach 21-22 października 2021 r.
Konferencja ma charakter interdyscyplinarny i obejmuje okres od starożytności do czasów najnowszych.
Jej celem jest prezentacja najnowszych wyników badań dotyczących Kaukazu oraz stworzenie warunków do dyskusji i wymiany poglądów międzynarodowego grona badaczy.
Do udziału w konferencji zaprasza się pracowników naukowych, specjalistów, badaczy, doktorantów i studentów z Polski oraz innych państw, w szczególności z obszaru Kaukazu, jak również przedstawicieli Polonii z rejonu Kaukazu oraz narodów kaukaskich w Polsce i Europie.
Obrady będą prowadzone w języku polskim, rosyjskim i angielskim.

Do nabycia jest trzeci tom Pomników dziejowych Ormian polskich, przygotowywanych przez Fundację Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą “Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2017-2022 (nr projektu 22H 16 0433 84). Jest to Metryka katedry ormiańskiej we Lwowie za lata 1635–1732, w opracowaniu Marcina Łukasza Majewskiego i Krzysztofa Stopki. Publikacja jest dostępna w Księgarni Akademickiej.
Do książki dołączony jest dysk CD z faksymile źródła.

Ze Wstępu do tomu autorstwa Krzysztofa Stopki:
We Lwowie, z inicjatywy dwóch najistotniejszych instytucji gminy ormiańskiej, to jest Rady Starszych i Sądu Duchownego, prowadzono księgi, które można uznać za odpowiedniki dokumentacji miejskiej, a następnie urzędów parafialnych Kościoła katolickiego. Zachowane do dziś, zawierają umowy zaręczynowe (grorenki, krorąki) i testamenty (diatiki, dastymenty) z lat 1572-1630, 1630-1642, 1643-1669 . Prowadzone były w etnolekcie kipczackim, później także po polsku. […] Jedynie rejestru urodzonych (ochrzczonych) w XVI wieku gminy ormiańskie w Polsce nie prowadziły. Pierwsza metryka tego rodzaju została zaprowadzona dopiero w latach 30. XVII wieku we Lwowie, a w kolejnych latach została wzbogacona o zapisy dokumentujące udzielanie sakramentu małżeństwa oraz zgony.
Początkowo był to zbiór luźnych, to jest nie oprawnych razem, zeszytów lub kart, przechowany u duchownego nazywanego po ormiańsku jegheghecpan (kościelny), a po łacinie zacristanus lub custos sacrorum. Czuwał on nad szatami i naczyniami liturgicznymi pobranymi ze skarbca znajdującego się pod opieką Rady Starszych, a szczególnie dwóch z nich, zwanych jerespochanami (erecpochanami). Odpowiadał za porządek i przystrojenie świątyni. Po 1653 roku, czyli po wspomnianej już ugodzie między arcypasterzem a wiernymi, spisy chrztów przechowywano w zakrystii katedralnej. Być może tam mieściło się wspomniane w 1731 roku archiwum kościelne. […]
Metryka katedry ormiańskiej we Lwowie jest ważnym źródłem do różnych badań historycznych: demograficzno-statystycznych, genealogicznych i kulturowych. Pozwala obserwować przekształcanie się jednej z diecezji Kościoła ormiańskiego w diasporze podporządkowanej katolikosowi w Eczmiadzynie w diecezję katolicką (unicką) podporządkowaną Kongregacji Rozkrzewiania Wiary w Rzymie.

Odszedł do Pana człowiek bardzo ważny dla naszego ormiańskiego środowiska, profesor Edward Tryjarski, turkolog, od 1974 profesor Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN. Autor ponad 200 prac z filologii i językoznawstwa dotyczących m.in. języka kipczackiego polskich Ormian, tekstów w piśmie runicznym z Mongolii, dialektów tureckich z Rumunii i Bułgarii.
W 2017 roku w serii: Pomniki Dziejowe Ormian Polskich ukazała się pozycja w języku ormiańsko-kipczackim w opracowaniu prof. E. Tryjarskiego pt. “Zapisy sądu duchownego Ormian miasta Lwowa”.
Pogrzeb prof. E. Tryjarskiego we wtorek 31.08 o godz. 13.00 na Starych Powązkach (kościół).

***

22 sierpnia 2021 (w wieku 77) w New Jersey, Stany Zjednoczone, zmarł  prof. George Bournoutian. Był irańsko-amerykańskim profesorem, historykiem i autorem pochodzenia ormiańskiego. Był emerytowanym profesorem historii i autorem ponad 30 książek, ze szczególnym uwzględnieniem historii Armenii, Iranu i Kaukazu. Wykładał historię Iranu na UCLA oraz historię Armenii na Columbia University, Tufts University, New York University, Rutgers University, University of Connecticut, Ramapo College i Glendale Community College oraz historia Rosji i ZSRR w Iona College. Władał wieloma językami w tym również polskim.

“Warszawa wielokulturowa” — to projekt w ramach którego, w najbliższy piątek 27 sierpnia, o godz. 18.30, odbędzie się spacer szlakiem Ormian. Towarzystwo Przyjaciół Warszawy serdecznie zaprasza na spacer po Warszawie szlakiem Ormian. Zwiedzanie zrealizowane będzie pod patronatem Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich oraz Centrum Wielokulturowego w Warszawie. Zwiedzanie poprowadzi przewodniczka Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, Maria Kamińska. Spacer potrwa około 90 minut, wstęp wolny.

ZAPRASZAMY

Uwaga!

Liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy mailowe. W celu zgłoszenia się na zwiedzanie proszę wysłać maila na adres: promocja@tpw.org.pl podając liczbę osób chętnych. Osoby zapisane w odpowiedzi zwrotnej otrzymają szczegóły dot. miejsca spotkania oraz regulamin uczestnictwa i klauzulę RODO, z którymi wysyłając zgłoszenie zobowiązują się zapoznać. W przypadku rezygnacji prosimy o niezwłoczne poinformowanie drogą mailową, by umożliwić uczestnictwo innym chętnym.

Więcej szczegółów: https://www.tpw.org.pl/aktualnosci/warszawa-wielokulturowa-kurdesz-nad-kurdeszami-spacer-szlakiem-ormian.html

Po uroczystej mszy św. na warszawskich Bielanach w Święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i po tradycyjnym święceniu winogron – o czym przeczytać można na www.ordynariat.ormianie.pl – przyszedł czas na podziękowanie ks. Józefowi Naumowiczowi za pięć lat jego wspaniałej posługi nam, Ormianom: “Kochany Księże Józefie! Minęło już pięć lat od chwili, gdy odprawiałeś dla nas pierwszą mszę św. w kaplicy św. Barbary w marcu 2016 roku.
Dziękujemy Ci i jesteśmy wdzięczni za pięć lat ofiarnej posługi dla całego środowiska Ormian w Polsce od Bałtyku aż po Tatry: za celebrowanie mszy św. ormiańskokatolickich, przyjmowanie nowych wiernych do obrządku poprzez ich chrzest, wiązanie nas węzłami małżeńskimi, odprowadzanie w ostatniej drodze.
Ty nas, Księże, jednoczysz wokół wiary naszych ojców. Reprezentujesz nas w Polsce i na świecie, jako nasz ormiański kapłan. Walczysz o interesy Ormian i wspierasz, gdzie tylko można. Poświęcasz nam wiele energii, cennego czasu i serca – my to wiemy i czujemy, i jesteśmy Ci za to bardzo wdzięczni!”.
Wręczyliśmy Księdzu chaczkar w formie artystycznej wycinanki specjalnie przygotowanej dla Niego przez artystkę kurpiowską, Annę Ceberek, wraz z cytowanym wyżej listem; świeżo wydaną książkę “Historia Armenii w trzech księgach” Mojżesza Chorenacego – prezent od wydawcy, krakowskiego Ośrodka Badań nad Kulturą Ormiańską z Polsce; akwarelę malowaną na jedwabiu, którą wręczyła jego autorka, Basia Bielecka-Woźniczko.
Księże Józefie: 100 Ci lat i jeszcze więcej w dobrym zdrowiu!

mag

Nakładem krakowskiego Ośrodka Badań nad Kulturą Ormiańską w Polsce ukazała się Historia Armenii w trzech księgach Mojżesza Chorenacego – kolejny tom, już czwarty, z serii Biblioteka „Lehahayer”. Jest to tłumaczenie ważnego źródła do dziejów Armenii. Tłumaczenia dokonał dr Stanisław Ulaszek (Uniwersytet Gdański) z edycji Historii Armenii na język rosyjski prof. Gagika Sarkisjana. Dodatkowymi przypisami, komentarzami, wstępem i indeksami opatrzył je prof. Andrzej Pisowicz (Uniwersytet Jagielloński). Okładkę projektowała Monika Zołoteńka. Publikację tomu ułatwiła hojna dotacja pana Zbigniewa Manugiewicza, członka Rady OBKOP. Tak jak tomy poprzednie, także i ten został wydany przez Księgarnię Akademicką w Krakowie, gdzie też można go kupić.

Mowses Chorenacy, zwany też Mojżeszem z Chorenu, to historyk starożytnej Armenii. Co do jego biografii w nauce trwają spory. Niektórzy arbitralnie uważają, że żył na przełomie VIII i IX wieku. On sam podawał się za ucznia dwóch wybitnych osobistości Kościoła ormiańskiego, działających na przełomie IV i V wieku: św. Mesroba zwanego Masztocem, autora alfabetu ormiańskiego, i św. Sahaka zwanego Wielkim, katolikosa, potomka św. Grzegorza, który nawrócił Armenię na chrześcijaństwo i stąd nazywany jest Oświecicielem. Oni to mieli go po soborze w Efezie (431) wysłać w podróż po najważniejszych ośrodkach chrześcijaństwa w Jerozolimie, Aleksandrii, Konstantynopolu i Rzymie. Po powrocie zajmował się tłumaczeniem różnych dzieł na język ormiański, a na starość napisał historię Armenii od najdawniejszych, legendarnych czasów aż po pierwszą połowę wieku V. Oparł swe wywody na źródłach ormiańskich, innych pismach chrześcijańskich, archiwach Niniwy oraz dziełach pisarzy antycznych. Pisał na chwałę dynastii Bagratuni, ale przede wszystkim, aby wsławić swą ojczyznę – Armenię. Powiązał jej dzieje z historią ludu Izraela i najodleglejszymi losami cywilizacji Wschodu.
Publikacja przeznaczona jest, jak czytamy we wstępie – dla wszystkich Polaków interesujących się Armenią, jej wielowiekową historią, starą chrześcijańską tradycją i literaturą sięgającą starożytności. Szczególnie jednak to dzieło może być odczytywane przez nową falę emigrantów, którzy przybyli z Armenii po upadku ZSRS.
Więcej na stronie Ośrodka Badań nad Kulturą Ormiańską w Polsce.