AKTUALNOŚCI

3. niedziela ormiańskiego Wielkiego Postu, 28 lutego 2021

Niedziela marnotrawnego syna

powracającego do dobrego i litościwego ojca

Taka jest logika ormiańskich niedziel Wielkiego Postu: najpierw przypomnienie o raju,
potem o zmarnowaniu pierwotnej szczęśliwości, teraz, w trzecią niedzielę – o potrzebie powrotu do Ojca.
Czy jesteśmy podobni do syna marnotrawnego z dzisiejszej ewangelicznej przypowieści i potrzebujemy tego powrotu ?
Wielki ormiański autor, św. Grzegorz z Nareku – jego liturgiczne święto przypada 27 lutego,
to odpust w centralnej parafii ormiańskokatolickiej z siedzibą w Warszawie –
w swej Księdze śpiewów żałobliwych wiele razy porównuje się z synem marnotrawnym,
a nawet uważa siebie za gorszego od niego,
bo wciąż ma za mało skruchy i za mało gorliwie wraca do Ojca (Słowo VI,2).

Oto, jak syn marnotrawny staczał się po kolejnych stopniach degradacji:
1. ucieka od rodziny, traci z nią więź;
2. marnuje swe dobra i to w sposób niegodziwy;
3. staje się świnopasem, niewolnikiem, który jada z wieprzami;
4. traci radość życia.

Wie jednak, że pozostała mu tylko jedna szansa: Zabiorę się i pójdę do mego ojca,
i powiem mu: Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Bogu i względem ciebie. Opamiętał się !
Zdobył się na odwagę, żeby uznać swój błąd, okazać skruchę, żałować, prosić o przebaczenie.

Ojciec czeka na powrót swego dziecka, zawsze gotów przywrócić je do dawnej godności.
Pomaga mu odzyskać stan człowieka wolnego, kochanego, szczęśliwego:
– daje mu nowe szaty (odzyskana godność),
– przywraca mu pierścień (znak przynależności do rodziny),
– daje mu sandały (oznaka wolności, niewolnik chodził boso);
– urządza dla niego ucztę (znak radości, miłości, wspólnoty).
Czy syn odzyskał wszystko? Zmarnowany majątek nie wrócił.
Ale może zyskał coś jeszcze więcej niż miał przedtem ?
Skrucha, żal, powrót stają się stopniem do większej pokory i miłości,
do bardziej żywych i bliskich relacji.
Warto więc wciąż wracać do Ojca !

Z modlitwą ks. Józef Naumowicz

Wielkopostna duchowa zachęta
w 2. niedzielę ormiańskiego Wielkiego Postu czyli w tzw. Niedzielę Wygnania z Raju
W drugą niedziela Wielkiego Postu (21 II 2021) liturgia ormiańska wspomina utratę raju
przez pierwszych ludzi, naszych Prarodziców a więc utratę życia w bliskości ze swoim Stwórcą.

Zerwanie z rajskiego drzewa poznania dobra i zła zakazanego owocu
– pozornie smakowitego i atrakcyjnego – przyniosło ludziom ogromny dyskomfort, utratę trwałego szczęścia,
zamieszanie w relacjach międzyludzkich (mężczyzna i kobieta poczuli wstyd i zażenowanie wobec siebie, „poznali, że są nadzy”, Rdz 3,7),
utratę ufności i więzi z Bogiem (“skryli się przed Panem Bogiem wśród drzew ogrodu”, Rdz 3,8),
wreszcie rozpoczęcie niepewnego i kruchego ziemskiego życia prowadzonego w pocie czoła.

Ale wygnanie z raju nie oznaczało odrzucenia ludzi przez Boga.
Gdy człowiek utracił więź ze swoim Stwórcą, został umieszczony
– jak podaje grecki przekład Księgi Rodzaju – „naprzeciw raju” (Rdz 3,24)
lub, jak napisał św. Ireneusz z Lyonu w końcu II w., „naprzeciw raju, na drodze do niego”.

To oznacza, że człowiek nie utracił całkowicie kontaktu z rajem,
w głębi swej duszy i sumienia zachował pamięć o raju i swym Stwórcy
– dlatego tak bardzo pragnie prawdziwej miłości, dobra i trwałego. niezmiennego szczęścia.
Odtąd jest ciągle na drodze do raju, za nim tęskni i go pragnie.
Raj pozostanie jednak dla niego nieosiągalnym marzeniem, bo sam nie może do niego wrócić.
Tę drogę do raju może na nowo odtworzyć jedynie sam Bóg, Zbawiciel człowieka.

Jeżeli Bóg umieścił ludzi „na drodze do raju”, to znaczy, że zaprasza ich
do nieustannego oczyszczania się, a zarazem do zdobywania i rozwijania prawdziwej wiary i miłości.

Załączam dziś kalendarz Wielkiego Postu.
Zachęcam, by przyjrzeć się mu i zobaczyć, ile dni już minęło, ile jeszcze wiele pozostało.
Zapraszam, by tego czasu nie stracić,
by nie zmarnować wielkiej szansy duchowego odnowienia i umocnienia, jaki ten okres daje.
A przede wszystkim jeszcze zachęcam do większego zaufania do miłości Boga.

z modlitwą ks Józef Naumowicz

W poniedziałek, 22 lutego 2021 roku, o godzinie 17, w ramach serii „Moja Armenia, moi Ormianie” zapraszamy na spotkanie on-line z panią Jadwigą Nowakowską, dziennikarką i reżyserką filmów dokumentalnych. Można w nim uczestniczyć korzystając z linku: https://youtu.be/D8yukVw3EGE

Jadwiga Nowakowska jest absolwentką Wydziału Historycznego (1981) i Dziennikarstwa (1984) Uniwersytetu Jagiellońskiego. W roku 1989 związała się z Telewizją Polską (TVP1), gdzie w latach 2006-2009 była zastępcą kierownika redakcji filmów dokumentalnych. Jest autorką wielu filmów z tego gatunku. Ich tematem była głównie historia w tych swych wątkach, które zachowały aktualność do dziś i ogniskują ważkie współczesne problemy społeczne. Kolejne lata spędziła zagranicą, gdyż jej mąż, Jerzy Marek Nowakowski, pełnił funkcje ambasadora RP najpierw na Łotwie, a następnie w Armenii.

Podczas pobytu w Erywaniu powstał kolejny film Jadwigi Nowakowskiej pt. Kraj wojny i marzeń. Jest to przejmująca i dramatyczna, a jednocześnie nostalgiczna opowieść o ludziach Arcachu, od lat żyjących w poczuciu zagrożenia ze strony Azerbejdżanu, w traumie wywołanej przez wciąż nierozstrzygniętą wojnę o ich ojczyznę. Na tym tle film pokazuje ich codzienne problemy, silne rodzinne więzi, wolę trwania i niegasnące nadzieje na lepszą przyszłość. Opowiada też o wspaniałej kulturowej przeszłości tego kraju, o losach chrześcijańskich świątyń, celowo niszczonych i plugawionych przez muzułmanów, jak na przykład starożytny klasztor Dadiwank, zamieniony w chlew. Zachwyt budzą malownicze kadry ukazujące piękno Arcachu. Nastrojową muzykę do filmu skomponował Michał Lorenc. Film można zobaczyć na stronie VOD TVP pod adresem: https://vod.tvp.pl/website/kraj-wojny-i-marzen.

5 stycznia 2021 z naszej ormiańskiej społeczności odszedł do Pana Tomasz Wartanowicz

Pogrzeb odbędzie się w piątek, 19 lutego 2021 roku, g. 14.00
– DOM POGRZEBOWY NA CMENTARZU KOMUNALNYM PÓŁNOCNYM SALA A. 

Transmisja on-line z pogrzebu: https://nekrolog.eklepsydra.pl/powiadomienie/ITEUC8I4ZMWR
w polu z informacjami o pogrzebie znajdziemy przycisk zapewniający dostęp do transmisji on-line z ceremonii pogrzebowej.
Przycisk będzie aktywny w dniu pogrzebu.

“Prof. Krzysztof Stopka: Ormianie przybyli do Lwowa z Krymu za panowania Kazimierza Wielkiego“, to tytuł audycji w radiu Wnet.FM w której udział wzięli prof. Krzysztof Stopka i Bogdan Kasprowicz. Rozmowę z Bogdanem Kasprowiczem o ormiańskim pochodzeniu i związkach ze Lwowem, prowadzi red. Krzysztof Skowroński. Prof. Krzysztof Stopka mówi o Ormianach, którzy pojawili się w I Rzeczpospolitej w okresie panowania Kazimierza Wielkiego, m.in. o nadanych im prawach. “Po przyłączeniu Rusi Halickiej do Królestwa Polskiego Kazimierz III nadał Lwowowi prawo magdeburskie. W przywileju lokacyjnym z 1356 r. Ormianie mieli zagwarantowaną możliwość sądzenia się swym własnym prawem.”
Zapraszamy do odsłuchania ciekawego wywiadu… https://wnet.fm/2021/02/10/prof-krzysztof-stopka-ormianie-przybyli-do-lwowa-z-krymu-za-panowania-kazimierza-wielkiego/

14 II – Niedziela Dobrego Życia czyli Niedziela Rajska, liczona jako 1. Niedziela Wielkiego Postu

15 II – „pierwszy dzień o soli i chlebie”, ormiański Popielec, Poniedziałek Popielcowy

Wcześnie w tym roku zaczyna się okres, który w Kościele Ormiańskim nazywa się „Czterdziestnicą”
(okres czterdziestu dni, łacińska Quadragesima), a powszechnie Wielkim Postem.

Pierwsza niedziela tego okresu ma charakter radosny (!). Od strony obyczajów i tradycji jest niekiedy nazywana „Wielkim Karnawałem”
i ma podobny charakter jak polskie zapusty, ostatki czy tłusty czwartek, pozwalając po raz ostatni przed Wielkanocą nacieszyć się potrawami mięsnymi, nabiałem czy słodyczami.
Jednak posiada także głębokie podłoże religijne. Liturgia tej niedzieli wspomina bowiem szczęśliwy pobyt pierwszych ludzi w raju.
Przypomina zatem radosną nowinę, że Bóg stworzył ludzi do życia szczęśliwego i obecnie czeka On,
by na nowo obdarzyć nas jeszcze większymi darami, bylebyśmy podjęli drogę wiary, miłości, modlitwy, przemiany życia.

W kalendarzu liturgicznym to „Niedziela Dobrego Życia” (Բուն Բարեկենդան), którą można nazwać Niedzielą Rajską.
Jest też wyliczana jako pierwsza niedziela Czterdziestnicy (Ա. Կիրակի Քառասնորդաց)
czyli Wielkiego Postu, chociaż właściwie stanowi wigilię tego okresu.

Ormiański post – w sensie okresu wstrzemięźliwości – zaczyna się w poniedziałek (w tym roku 15 II).
To „pierwszy dzień o soli i chlebie” (Ա. օր աղուհացից), jak nazwa się w ormiańskim kalendarzu liturgicznym
(odpowiednik naszego wyrażenia „o chlebie i wodzie”). Taką nazwę mają też kolejne dni aż do „czterdziestego dnia o soli i chlebie”,
przypadającego przed Niedzielą Palmową czyli przed Wielkim Tygodniem.
Ta nazwa „o soli i chlebie” wiele mówi, jak kiedyś przeżywano Wielki Post w tradycji ormiańskiej
i jak jeszcze teraz przeżywa się w wielu rodzinach.

W ten „pierwszy dzień o soli i chlebie” na porannej liturgii ma miejsce obrzęd posypania głów popiołem
(w małych parafiach obrzęd ten odbywa się często już w niedzielę). To znak pokornego uniżenia się przed Bogiem,
uznania własnej ułomności i kruchości oraz zaufania do Bożego miłosierdzia.
To także symbol wewnętrznej postawy pokutnej, do której jesteśmy powołani w czasie wędrówki wielkopostnej.

W tym roku zapewne trudniej będzie wziąć udział w popielcowym obrzędzie (w Popielcowy Poniedziałek czy Środę Popielcową).
Życzę jednak Wszystkim, by przeżyli te dni w duchu wielkiego zaufania do Boga, dziękczynienia Mu i przeproszenia Go,
a także podjęcia dobrych postanowień na cały ten okres i ich wytrwałej realizacji.
W ten sposób będziemy mogli pełniej przygotować się do radości wielkanocnych,
czego Wszystkim z całego serca życzę

Z modlitwą ks. Józef Naumowicz

Kolekcja Muzeum na Zamku Królewskim w Warszawie wzbogaciła się o dwa unikatowe eksponaty. Jednym z nabytków jest wykonany przez wybitnego portrecistę Józefa Grassiego, portret Tadeusza Kościuszki z 1793 roku.

Drugim, szabla z ormiańskimi ornamentami z prywatnej kolekcji rodziny Michalskich, wykuta najprawdopodobniej w końcu XVI wieku na terenach Turcji lub Persji, zdobiona jest efektownym ornamentem ze złota i kamieni półszlachetnych, powstałym zapewne już w XVII stuleciu w warsztatach Ormian lwowskich. Płaz zewnętrzny (rewers) zabytku, dekorowany jest drobnymi złoceniami o charakterystyce roślinnej. W dolnej części zastawy widnieje wybita złotem Matka Boska z Dzieciątkiem. Przedstawienie to znajduje się pomiędzy dwoma gromnicami, bitymi srebrem bezpośrednio na głowni.

Więcej ciekawych informacji na portalu PolskieRadioPL

Foto: Zamek Królewski/mat.prasowe

O jego istnieniu nie usłyszy na lekcjach nie tylko młodzież szkolna ani licealna, ale też i studenci historii. A szkoda, bo zdecydowanie wykracza poza schemat typowego bohatera narodowego. Kim był Leon Krzeczunowicz, nieznany bohater polskiej konspiracji?

Anna Mączka przygotowuje scenariusz filmu o postaci, która ją zafascynowała “Leon Krzeczunowicz zauroczył mnie nie tylko odwagą i charakterem, ale również wielkim poczuciem humoru i refleksem. Dzięki tym atutom doskonale radził sobie w ekstremalnych sytuacjach.”

Jak zapewnia scenarzystka projektu, Anna Mączka, z którą rozmawia autor artykułu zamieszczonego na stronie Onet, Mirosław Haładyj, – w zamierzeniu „Misja Rolanda” – bo taki będzie tytuł filmu – nie ma być martyrologią, ale opowieścią o superbohaterze, który istniał naprawdę.
Bardzo ciekawy “wywiad”  ilustrowany zdjęciami z naszej strony “WikiOrmianie”, podsumowany apelem autorki scenariusza: “Będę wdzięczna za wszelkie informacje. Można je przesyłać na adres mailowy: info.leonkrzeczunowicz@gmail.com.”

Głośna wystawa poświęcona Katedrze Ormiańskiej i jej twórcom, przygotowana przez Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie,
której współorganizatorem jest
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą – Polonika
tym razem trafiła do Kielc.

Muzeum Dialogu Kultur
w Kielcach.
Czas trwania wystawy –
od 15 lutego – 30 maja 2021.

Opieka merytoryczna i koncepcja wystawy – autorstwa dr. Michała Wiśniewskiego, a koordynatorem dr Artur Ptak
Szersze opracowanie na temat wystawy: https://mnki.pl/pl/dla_zwiedzajacych/wystawy_czasowe/aktualne/pokaz/98,katedra_ormianska_we_lwowie_i_jej_tworcy