Do nabycia jest trzeci tom Pomników dziejowych Ormian polskich, przygotowywanych przez Fundację Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą “Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2017-2022 (nr projektu 22H 16 0433 84). Jest to Metryka katedry ormiańskiej we Lwowie za lata 1635–1732, w opracowaniu Marcina Łukasza Majewskiego i Krzysztofa Stopki. Publikacja jest dostępna w Księgarni Akademickiej.
Do książki dołączony jest dysk CD z faksymile źródła.
Ze Wstępu do tomu autorstwa Krzysztofa Stopki:
We Lwowie, z inicjatywy dwóch najistotniejszych instytucji gminy ormiańskiej, to jest Rady Starszych i Sądu Duchownego, prowadzono księgi, które można uznać za odpowiedniki dokumentacji miejskiej, a następnie urzędów parafialnych Kościoła katolickiego. Zachowane do dziś, zawierają umowy zaręczynowe (grorenki, krorąki) i testamenty (diatiki, dastymenty) z lat 1572-1630, 1630-1642, 1643-1669 . Prowadzone były w etnolekcie kipczackim, później także po polsku. […] Jedynie rejestru urodzonych (ochrzczonych) w XVI wieku gminy ormiańskie w Polsce nie prowadziły. Pierwsza metryka tego rodzaju została zaprowadzona dopiero w latach 30. XVII wieku we Lwowie, a w kolejnych latach została wzbogacona o zapisy dokumentujące udzielanie sakramentu małżeństwa oraz zgony.
Początkowo był to zbiór luźnych, to jest nie oprawnych razem, zeszytów lub kart, przechowany u duchownego nazywanego po ormiańsku jegheghecpan (kościelny), a po łacinie zacristanus lub custos sacrorum. Czuwał on nad szatami i naczyniami liturgicznymi pobranymi ze skarbca znajdującego się pod opieką Rady Starszych, a szczególnie dwóch z nich, zwanych jerespochanami (erecpochanami). Odpowiadał za porządek i przystrojenie świątyni. Po 1653 roku, czyli po wspomnianej już ugodzie między arcypasterzem a wiernymi, spisy chrztów przechowywano w zakrystii katedralnej. Być może tam mieściło się wspomniane w 1731 roku archiwum kościelne. […]
Metryka katedry ormiańskiej we Lwowie jest ważnym źródłem do różnych badań historycznych: demograficzno-statystycznych, genealogicznych i kulturowych. Pozwala obserwować przekształcanie się jednej z diecezji Kościoła ormiańskiego w diasporze podporządkowanej katolikosowi w Eczmiadzynie w diecezję katolicką (unicką) podporządkowaną Kongregacji Rozkrzewiania Wiary w Rzymie.
