Rok 2024 – Światowym Rokiem Zbigniewa Herberta
– obchodzony na całym świecie pod patronatem UNESCO.
Zbigniew Herbert (1924 – 1998)
W 2024 roku przypada setna rocznica urodzin Zbigniewa Herberta – wybitnego poety, eseisty, dramaturga, krytyka sztuki i podróżnika, półkrwi Ormianina. Syn Bolesława i Marii z domu Bałaban, urodzony we Lwowie, gdzie w 1943 uzyskał maturę na tajnych kompletach. Edukację kontynuował w lwowskim konspiracyjnym Uniwersytecie Jana Kazimierza na wydziale polonistycznym. Po 1945 roku, w Krakowie, studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydz. Ekonomicznym i w Akademii Sztuk Pięknych. Kontynuował studia prawnicze na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie uzyskał tytuł magistra praw. W Gdyni pracował w Narodowym Banku Polskim, w Oddziale Gdańskiego Związku Literatów Polskich, potem w Muzeum Okręgowym w Toruniu, również jako jako nauczyciel w szkole podstawowej.
Publikował recenzje z wydarzeń teatralnych, muzycznych, z wystaw plastycznych w “Słowie Powszechnym i w “Przeglądzie Powszechnym”. Na życie zarabiał również sporządzając kwerendy biblioteczne i bibliografie, był też płatnym krwiodawcą. Dopiero po 1956, kiedy w związku z tzw. odwilżą mógł poświęcić się pracy literackiej, wówczas zadebiutował tomem wiedzy “Struna światła”.
Zbigniew Herbert nie był w stanie przystosować się do ponurych realiów i atmosfery PRL. Mimo problemów udaje mu się uzyskać paszport, co pozwoliło na podróżowanie, a było jego pasją. W latach 1958 a 1960 podróżował przez Wiedeń po Francji, Włoszech i Anglii.
Owocem tej podróży był cykl esejów “Barbarzyńca w ogrodzie”, zawarte są tam refleksje na temat odwiedzanych miast, zabytków, dzieł sztuki.
1968 rok Herbert spędził w USA, przetłumaczenie jego utworów uczyniło go jednym z najbardziej popularnych poetów współczesnych w kręgu angielskojęzycznym. W tym czasie pełnił funkcję profesora wizytującego na Uniwersytecie Stanowym w Los Angeles.
Po powrocie ze Stanów w początku lat 70. wykładał na Uniwersytecie Gdańskim. W 1987 Zbigniew Herbert zostaje mianowany członkiem Amerykańskiej Akademii i Instytutu Sztuki i Literatury. Literacka Nagroda Jerozolimy była okazją podróży do Izraela.
Zbigniew Herbert w swojej twórczości odwoływał się do tradycji europejskich i antycznych. Jego utwory nawiązują do mitologii, filozofii i historii starożytnej. Autor cyklu poetyckiego “Pan Cogito” i laureat licznych nagród literackich od końca lat 60. XX wieku, był jednym z najpoważniejszych kandydatów do Literackiej Nagrody Nobla. W 1989 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a pośmiertnie Orderem Orła Białego.
mot
